دارو ها سلامتی و زندگی روزمره افراد بيمار را تضمین میکنند. افراد مسن، بزرگترین مصرف کنندگان داروهای مختلف هستند، بيشتر آنها دارای سوء مدیریت دارويی هستند و نياز به كمك دارند. در حقیقت، بیش از 11 درصد از بستریها در بیمارستانها مربوط به سوء مدیریت و عدم رعایت دارويی بوده است. به همين دليل مديريت دارو ها بسيار مهم و ضروری است و به سالمندان و پزشکان کمک میکند داروهای تجویزی را به درستی مصرف کنند. اگر روزانه داروی خاصی را مصرف می كنيد بايد مراقب زمان و ميزان مصرف آن باشيد. با افزایش سن، معمولا تعداد داروهای مصرفی افزایش مییابد و مديريت آنها كاری دشوار است و درصورت عدم مصرف صحیح خطر آفرین میشود. عدم مصرف درست برخی دارو ها باعث اختلال در حافظه میشود، بنابراین داشتن لیستی از زمان آخرین مصرف دارو به خصوص هنگام مرخصی از بیمارستان یا پس از جراحی بسيار مهم است.
لیستی از تمام داروهای خود را ایجاد کنید و با هر تغییر دارويی آن را بهروز نگه دارید. لیست باید شامل موارد زیر باشد:
- نام دارو و دوز آن
- مقدار، دفعات و دستورالعمل خاص دارو
- هدف از مصرف دارو
- تاریخ انقضا
- نام نسخه پزشک
مانند سایر جنبههای سلامتی، نیاز به دارو نیز ممكنه تغییر کند بنابراين بايد با مراجعه منظم به پزشك دارو ها نيز مجدد بررسی شوند.
استفاده از الگوهای دارويی
یکی از سادهترین راهها برای مديريت دارو های خود استفاده از تقویم دارویی است. تقویم های دارویی ابزار ارزان و کارآمدی هستند و تنوع زیادی دارند تا متناسب با نیاز هر فرد مورد استفاده قرار گیرند. این ابزار به شما اجازه میدهد تا دارو ها را دقیقاً بر اساس زمانی که باید مصرف شود، مديريت کنید.
اگر قرصهای خود را همزمان و در خانه مصرف میکنید، به خاطر آوردن آنها راحتتر است و هنگام مصرف بهتر یک عادت منظم دارويی ایجاد کنید. مثلا ارتباط دادن مصرف دارو با فعالیت هايی مانند غذا، مسواک زدن یا قبل یا بعد از پیادهروی روزانه در به خاطر سپرد آنها نقش دارد.
چک ليستهای دارو نشان میدهد چه دارو هایی را باید در چه زمانی خورد. امروزه چکلیستهای دارویی بسیاری به صورت آنلاين وجود دارد و میتوان با ذكر نام دارو، دوز مصرفی، زمان مصرف و شکل قرص و دستورالعملهای خاص هر كدام از آنها، از جمله اینکه آیا باید همراه غذا مصرف شود يا خير، يك چك ليست دارويی قابل اطمینان ساخت.
تنظیم زنگ ساعت بر روی تلفن ابزاری مطمئن برای مدیریت دارو است. اين عمل به شما یادآوری میکند در زمان مناسب داروی خود را مصرف کنید. همچنین ابزاری برای مدیریت دارو و عدم فراموشی آن است.
مراقبت از دارو ها بسيار مهم است. این مسئله حائز اهمیت است که از نحوه صحیح نگهداری آن مطلع شوید. بعضی از دارو ها به یخچال و برخی ديگر به مکان خشک و خنک نياز دارند که اکثر افراد دارو ها را برای این منظور در کابینت نگهداری میکنند.
در نظر گرفتن غذاها و نوشیدنی ها
غذا ها و نوشیدنیها تأثیر مثبت یا منفی بر سودمندی دارو ها در طول مصرف دارند. به عنوان مثال، در برخی از نسخهها توصیه میشود دارو همراه با غذا مصرف شود در حالی که برخی دیگر با معده خالی بايد مصرف شوند. بنابراين مديريت دستورالعملها و توصیههای دارويی متناسب با غذا مهم است.
در حالی که دارو ها جزء جدایی ناپذیر و گاهی نجات دهنده زندگی انسانها هستند، اما اغلب با عوارض جانبی نامطلوبی، از جمله خوابآلودگی، افسردگی و تغییر اشتها همراه میباشند. بنابراين یادگیری نحوه مدیریت و مقابله با چنین عوارضی به کیفیت داروهای تجویزی، کمک ميکند. برای مقابله با این عواقب نامطلوب میتوانيد با متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید.
كسب اطلاعات درباره هر دارو
در مورد هر دارویی که مصرف میكنيد تا آنجا که ممکن است اطلاعات کسب کنید و اطلاعات همراه با هر داروی تجویزی از قبيل ميزان دوز و عوارض جانبی احتمالی آن را بخوانيد. اين اطلاعات در مدیریت دارویی بسيار موثر است.
اطلاعاتی از قبيل:- چرا این دارو تجویز شده است؟
- این دارو چگونه در بدن کار میکند؟
- شایعترین عوارض جانبی کدامند؟
- آیا عوارض جانبی جدی یا نادری هنگام استفاده آنها وجود دارد؟
- اگر يك نوبت مصرف دارو را فراموش كنيم بايد چه كار كرد؟
- آیا باید این دارو را همراه غذا یا آب مصرف كرد؟
- آیا سایر دارو ها، ویتامینها یا مکملها وجود دارد که هنگام مصرف این دارو باید از آنها اجتناب كرد؟
- آیا غذا هایی وجود دارد که با این دارو بايد مصرف شود؟
رعايت دستورالعمل های پزشک
مصرف دارو ها طبق دستورالعمل خودشان و بنا بر گفته پزشک براي ایمنی بدن ضروری است. تمام دستورالعملها را با دقت بخوانید و فقط مقدار توصیه شده را در زمانهای تعیین شده مصرف کنید. به عنوان نمونه برخی از داروها نبايد همراه با غذا های خاص، نوشیدنیها، مکملها یا دارو های دیگر مصرف شوند، درحالی كه سایر دارو ها بايد همراه غذا یا آب کامل مصرف شوند تا عوارض جانبی نداشته باشند. توجه داشته باشيد هرگز بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید و دوز ها یا زمان آن را تغییر ندهید.
اطلاع از تاريخ انقضاء دارو ها
در صورت به پایان رسیدن انقضا دارو، باقی ماندهها را دور ریخته و در صورت لزوم برای خريد مجدد به پزشک مراجعه کنید.
بسیاری از سالمندان برای مدیریت دارو های خود به کمک نیاز دارند. ایجاد روال معمول برای مصرف دارو ها به روشی خاص در ساعات مشخصی از شبانه روز به جلوگیری از مصرف دوز های بیش از حد کمک میکند.
نحوه مصرف دارو بسيار مهم است و نبايد بدون مشورت با پزشک هیچ قرصی را بجويد. هنگامی که برخی از دارو ها درست بلعيده نشوند، تاثير درستی بر بدن نمیگذارند و خطر آفرین میشوند.
برای موارد اضطراری، نام و اطلاعات تماس داروخانهها، بیمارستانها و کلینیکهای منطقه خود را يادداشت كنيد. تا اگر به یک مسئله دارویی جدی مانند مصرف بیش از حد دارو برخورديد فورا با آنها تماس بگيريد.